بایگانی برچسب: تربيت كودك

(به بهانه شهادت امام صادق علیه السلام)

قال الصادق علیه السلام:  یَا سُفْیَانُ أَدَّبَنِی أَبِی بِثَلَاثٍ … قَالَ لِی- یَا بُنَیَّ …

(به بهانه شهادت امام صادق علیه السلام)

قال الصادق علیه السلام:  یَا سُفْیَانُ أَدَّبَنِی أَبِی بِثَلَاثٍ … قَالَ لِی- یَا بُنَیَّ …

۲٫وَ مَنْ لَا یُقَیِّدْ أَلْفَاظَهُ یَنْدَمْ

امام صادق علیه السلام فرمایند : ای سفیان پدرم مرا به سه چیز ادب کرد…پدرم فرمود : ای پسرکم…

2. هر کس زبانش را رها کند ، پشیمان میشود[بحار الأنوار   جلد ۷۵   صفحه ۲۶۱ ]

چه بسیار اوقاتی که ما بعد از صحبت کردن پشیمان شده ایم؛ آنجا بود که با خود گفتیم :چه خوب بود این حرف را نمی زدم

داستانک:

شخصی خدمت پیامبر صلی الله علیه و آله آمد و عرضه داشت: مرا نصیحت کنید،

 حضرت فرمود: اِحْفَظِ لِسَانَک  زبانت را نگه‏دار،

دوباره گفت: که نصیحتم کنید، فرمود: زبانت را نگه دار،

باز گفت: مرا نصیحت کنید،

فرمود: واى بر تو، مگر چیزى جز زبان، انسان را به رو در آتش خواهد افکند [تحف العقول صفحه :۹۴ ]

هر ۳ نصیحت در یک نگاه

3. استفاده درست از دستور و جایگزین های آن

دستور درست ، دستوری است که :

• روشن باشد؛ نگوییم: از تو انتظار بیشتری داشتم؛ دقیقا بگوییم چه انتظاری
• کوتاه باشد ؛نگوییم: مگر قرار نبود وقتی از مدرسه آمدی ، لباسهایت را جمع کنی… بگوییم : عزیزم لباسهات
• توضیحات اضافه ندهیم؛ نگوییم : پس من تا نیم ساعت دیگه میام ، باید اتاقت …
• گاه به جای دستور، احساسمان را بگوییم؛ بگوییم :دوست ندارم ، لباسهایت را روی زمین بریزی
• گاه به جای دستور، پرسشگر باشیم و همراه؛ بگوییم:مسواک زدی؟ بیا با هم مسواک بزنیم
• گاه به جای دستور، توصیف گر باشیم و صبور؛  نگوییم: در حمام اینقدر آب نریز؛ بگوییم: آب تشت سر رفت. و از آنجایی که بلافاصله به حرف نمی کند، باید صبور باشیم
• بگوییم این کار را بکن و  نگوییم این کار را نکن؛ روی مبل می پرد؛ نگوییم : نپر ؛ بگوییم : بیا روی بالش، بپر
• به جای دستور صریح ؛ بگوییم، رفتارش خطاست؛ نگوییم دیگر نباید عروسکت را پرت کنی. بگوییم: عروسک رو که پرت نمی کنن. توپ رو پرت می کنن
• همیشه دستور قاطع ندهیم؛ و اینقدر این کلمات را به کار نبریم :بنشین ؛ بیا ؛ زود ؛ باید…
• گاه به جای دستور، پیشنهاد دهیم؛ نگوییم زود از روی میز بیا پایین؛ بگوییم: خودت میای پایین یا من بیام تا بپری توی بغلم
• به همراه دستور بار هیجانی درست نکنیم؛ نگوییم: اتاقت را تمیز کن مهمان داریم. اگر مجبوریم، بار هیجانی را بگوییم؛ ابتدا بار هیجانی را بگوییم و بعد دستور را

1. خودداری از رفتارهای ۲ گانه

مثلا: به فرزند می گوییم این کار بد است و خودمان انجام می دهیم (می گوییم دروغ بد است و خود می گوییم)

یا به بچه مهمان می گوییم عزیزم و به بچه خودمان نمی گوییم

نکته: اگر دست از منافق بازی و عوام فریبی بر نداریم ؛ خود و نسل خود را خراب کرده ایم

2. فرزندانمان را ببینیم و خوب ببینیم

یکی از نیازهای آدمی ، نیاز به دیده شدن است (که بزرگان، دیدن مردم را ارزش نمی دانند و می گویند: خدا می بیند)

ما دوست داریم دیده شویم (ابراز وجود)

در مرحله بعد خوب دیده شویم (تایید وجود)

حال اگر خوب دیده نشدیم ؛ خود را نشان خواهیم داد، حتی اگر بد دیده شویم

مانند بسیاری از مجرمین و یا کسی که با موتور تک چرخ می زند ؛ در حالی که می داند همه او را به شکل یک انسان کم عقل می بینند

نکته: ما اگر فرزندانمان را خوب نبینیم ، خود را به ما بد نشان خواهند داد؛ تا به او توجه کنیم

مطالب قبل را اینجا ببینید

    ۴٫  رفتار بد اطرافیان

کودک از گفتار بسیار کم می آموزد و از رفتار بسیار زیاد

ما آینه رفتار کودک هستیم

نمی شود به فرزندمان بگوییم دروغ نگو ، فحش نده ، نمازت را اول وقت بخوان و … ؛ و خود عمل نکنیم

     ۵٫  گفتار بد اطرافیان

اگر فرزندمان کار خطایی انجام داد؛ به او نگوییم “تو را دوست ندارم” . این جمله شخصیت او، و تمام تکیه گاه او را ویران می کند. بگوییم “از این رفتارت خوشم نیامد” و یا ” این کارت را دوست نداشتم”

و یا جملات اشتباهی نظیر : نفهم ، کند ذهن ، آیکیو، کودن ، نمیشه به تو اعتماد کرد، نمی تونی درست راه بری و… که همه شخصیت کودک را نشانه گرفته است

در یک جمله ” رفتارش را زیر سوال ببرید ؛ نه شخصیتش را”

     ۶٫ دستور دادن های غلط

• زیاد: از آنجایی که کودک تمایلی به شنیدن دستور ندارد؛ احتمالا سرپیچی خواهد کرد
• کمتر از حد : که این هم بد است و فرزند را بی ادب ، مغرور و خودخواه؛ طلبکار و… بار می آورد
• سخت: اول ببینیم آیا کودک توان انجام این کار را دارد بعد دستور دهیم
• پشت سر هم
• بی موقع: مثلا کودک در حال دیدن کارتون مورد علاقه و یا بازی مورد علاقه اش است ؛ صدا می زنیم : درست را بخوان
• مبهم: کودکمان در حال انجام دادن چند فعل خطا با هم است؛ ما می گوییم :بسته دیگه، و کودک نمی فهمد چی بس است

     ۷٫ تهدید و تنبیه های غلط

• آنهایی که هیچ وقت عملی نمیشود ؛ مثلا به بابات می گم و نمی گوییم
• در عصبانیت
• می گذاریم رفتار بچه به اوج برسد؛ مثلا می دانیم بچه ها تا ۲ دقیقه ی دیگر دعوایشان می شود؛ خوب زودتر موضوع را عوض کنیم
• بی ثبات؛ یک موقع برای یک خطایی تنبیه می کنیم و یکبار برای همان خطا هیچ نمی گوییم

ان شاء الله در مطالب بعدی شیوه های تربیت صحیح فرزند خواهد آمد

1. کوتاه آمدن ؛ بعد از رفتار غلط کودک

مثال ۱: با بچه بازی نمی کنیم ؛ وقتی شلوغ کرد ، بازی می کنیم ؛ حال بچه چه یاد می گیرد؟ “هر گاه به حرفت نکردند ؛ شلوغ کن”

مثال ۲ : وسیله ای می خواهد و ما قبول نمی کنیم؛ گریه می کند، قبول می کنیم ؛ حال بچه چه یاد می گیرد؟ “هر گاه به حرفت نکردند ؛ گریه کن”

در یک کلمه کودک یاد می گیرد که : “اگر می خواهی به چیزی برسی ،باید از راه زور وارد شوی”

2. اظهار رفتار غلط توسط والدین؛ بعد از رفتار غلط کودک

مثلا: به فرزندمان گفته ایم، رختخوابت را جمع کن و او جمع نکرد؛ ما سرش فریاد می زنیم و او جمع می کند؛ حال بچه چه یاد می گیرد؟ “فقط زمانی به حرف کن ،که سرت فریاد زدند”

3. فقط بدی را دیدن

بعضی از تربیت ها ، تربیت مگسی است؛ زیرا مگس از همه جای سالم ،فقط روی زخم می نشیند

برخی از والدین هم فقط بدی فرزند را میبینند

مثلا: فرزندمان همیشه لباسش را نجس می کند و ما او را دعوا می کنیم . اما این بار دستشویی اش را گفت. آیا ما او را تشویق کردیم/

و یا همیشه با برادرش دعوا می کند ، اما این دفعه ، دارند با هم بازی می کنند . آیا این بار ما او را تشویق می کنیم؟

ان شاء الله ادامه ی موارد در مطالب بعدی خواهد آمد

قال رسول الله صلی الله علیه و آله:

السّعید من سعد فی بطن أمّه و الشّقیّ من شقی فی بطن أمّه.

خوشبخت کسى است که در شکم مادرش خوشبخت شده و بدبخت کسى است که در شکم مادرش بدبخت شده است. [ نهج الفصاحه ، صفحه: ۵۳۰]

این روایت، بخشی از عوامل خوشبختی و بدبختی را قبل از تولد می داند

یعنی بخشی از خوشبختی انسان در رحم مادر شکل می گیرد و بخشی از شقی شدن فرزند نیز در رحم مادر

پس والدین خصوصا مادر ، باید در این دوران مراقبات ویژه ای مخصوصا در رابطه با غذا خوردن داشته باشند

پیشنهاد ما این است که حتما حتما کتاب “ریحانه بهشتی یا فرزند صالح “ اثر خانم سیما میخبر،که باهمکاری جمعی از خواهران حوزه علمیه جمع آوری شده و شامل برنامه های اخلاقی ، عبادی ، پزشکی و تغذیه ای از قبل بارداری تا پایان شیردهی است ؛ را مطالعه بفرمایید

داستانک:

به یک بزرگی گفتند بچه ی شما بی ادب است.

گفت: چه کرده است؟

گفتند: سقایی مشک آبی روی دوشش بود و می رفت، بچه ی شما یک سوزن به مشک آب فرو کرد و این آب هایش خالی شد.

آن بزرگ : خیلی ناراحت شد، رفت به همسرش گفت، همسر شروع کرد به منقلب شدن و گفت: باید اینطور باشد، گفت: چرا؟

گفت: من وقتی حامله بودم، از کنار درخت اناری گذشتم، انار مردم بود. دهنم پر آب شد، یک سوزن در انار فرو کردم و از این سوراخ آب انار را خوردم. آن آب انار خلافی که خوردم، باید. . .

من سوزن به انار زدم، باید بچه ام به مشک سوزن بزند [حجت ااسلام قرائتی در برنامه درسهایی از قرآن ۰۴/ ۰۷/ ۸۷]