منبرک صحبتهاي كوتاه
سوال :
چرا به حضرت مهدی(عجل الله فرجه) ابا صالح می گویند ؟ مگر ایشان فرزندی به نام صالح داشتند ؟
کلمه اب در لغت عرب به معنای پدر آمده است . بدین جهت برخی از مردم تصور می کنند که عبارت اباصالح در حالت ترکیبی باید به معنای پدر صالح باشد تا معنی و مفهوم جمله صحیح گردد .
هدف از به کار بردن کنیه «اب » و «ام » برای افراد، اثبات پدر یا مادر بودن آن اشخاص است نسبت به مضاف الیه شان، مانند ابوالحسن (پدر حسن)، ابو جعفر (پدر جعفر)، ام داوود (مادر داوود)، لکن از نظر لغت عرب این طور نیست که کلمات یاد شده (اب و ام) همیشه به معنای پدر و مادر باشد، بلکه گاهی به معنای صاحب و مالک و کنه و اساس شی ء می باشد مانند: ابوالفضل، ابوتراب، ام القری، ام الفساد و امثال آن که به طور یقین هیچ کدام آنها در معنای پدر و مادر به کار نرفته است . چون حضرت ابوالفضل (علیه السلام) پسری به نام فضل نداشته است که ابوالفضل – در این مورد – به معنای پدر فضل باشد . علی (علیه السلام) نیز فرزندی به نام تراب نداشته است که آن حضرت پدر تراب باشد و همچنین است کلمه ام القری که کنیه معروف شهر مکه است، چرا که شهر مکه فرزندی نداشته است که مادر آن باشد .
پس با این اوصاف مامی توانیم نام اباصالح را روی فرزندانمان بگذاریم ؛ همان گونه که ابوالفضل می گذاریم
در بعضی از نوشته ها دو وجه درباره اباصالح ذکر شده است :
۱٫ در آیه ٢٧ سوره انبیا (و کُلّاً جَعَلنا صالحین), عنوان صالح به نبی اطلاق شده و کنیه اباصالح یعنی, پدر نبی و این بیانگر مقام والای حضرت مهدی(عجل الله فرجه) است و چون آن حضرت از هر پیغمبری, خصوصیتی دارد و ویژگی های انبیا در او جمع است لذا او را پدر انبیا می گویند.
٢. در آیه ۱۰۱ سوره یوسف (الحقنا بالصالحین) , مراد از صالح حضرت یوسف است. کنیه اباصالح یعنی پدر یوسف و این نشانگر زیبایی و نیکی فوق العاده امام مهدی است, یعنی, پدر زیبایی ها
سوال۲:
حال آیا لفظ اباصالح در روایات آمده است ؟
عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ علیهما السلام قَالَ:
إِذَا ضَلَلْتَ فِی الطَّرِیقِ فَنَادِ یَا صَالِحُ یَا بَا صَالِحٍ أَرْشِدُونَا إِلَى الطَّرِیقِ رَحِمَکُمُ اللَّه
امام باقر علیه السّلام می فرمایند:
چون راه را گم کردى فریاد بزن یا صالح یا ابا صالح راه را به ما نشان دهید خدایتان رحمت کند
منبع: بحار الأنوار جلد۶۰ ؛صفحه ۷۲
